Merhaba,
Zugzwang satranç sporunda çok bilinen motiflerdendir. Zugzwang ‘’hamle sıkışması’’ demektir. Rakip tarafından direkt bir tehdit olmasa da, hamle yapıldığında pozisyonun daha kötü hale gelecek olmasıdır, çünkü zugzwang pozisyonunda oynayamayan taşlar vardır; ve kalan oynayan taşlardan hangisi ile hamle yapılırsa yapılsın, taş kaybettiğiniz, mat olduğunuz veya daha fazla atak yediğiniz bir pozisyon oluşur.
Zugzwang genellikle oyun sonunda özellikle piyon finallerinde çok karşılaşılan bir motiftir. Ancak oyunortasında da bu motifi görebiliriz. Aşağıdaki oyunlar oyunortasında meydana gelen zugzwanglara çok güzel örneklerdir…
(1) Saemisch,Friedrich – Nimzowitsch,Aron [E06],1923, ‘’Ölümsüz Zugzwang Satranç Maçı’’
1.d4 Nf6 2.c4 e6 3.Nf3 b6 4.g3 Bb7 5.Bg2 Be7 6.Nc3 0–0 7.0–0 d5 8.Ne5 c6 9.cxd5 cxd5 10.Bf4 a6 11.Rc1 b5 12.Qb3 Nc6 13.Nxc6 Bxc6 14.h3 Qd7 15.Kh2 Nh5 16.Bd2 f5 17.Qd1 b4 18.Nb1 Bb5 19.Rg1 Bd6 20.e4 fxe4 21.Qxh5 Rxf2 22.Qg5 Raf8 23.Kh1 R8f5 24.Qe3 Bd3 25.Rce1 h6!!
26.Kh2 (Kırmızı karelere dikkat edilirse meydana gelen pozisyonda beyaz taşların hiçbir kareye oynayamadığı görülmektedir. Beyaz adeta kendisini sıkıştırmıştır.)
[26.h4 Qe7 27.a3 R5f3 28.Bxf3 (28.Kh2 Qxh4#) 28…Qxh4+ 29.gxh4 Rh2#;
(26.Bc1 Qc7;)
(26.g4K5f3,Ff3Kh2 mat)
en oynar görünen hamle ise
(26.a3 bxa3 27.Nxa3 e5 28.dxe5 Bxe5 29.Rc1 R5f3 30.Qe1 (30.Bxf3 Qxh3#) 30…Rxg3 31.Rf1 Rxh3+ 32.Kg1 Rxg2+ 33.Kxg2 Qg4+ 34.Qg3 Qxg3#)]
26…R5f3 27.Kh1 Bxg3 28.Bxf3 Rh2#
0–1
(Analizler : Stockfish 9)
(2) Alexander,Alekhine – Nimzowitsch,Aron [C17],1930
Yine satranç sporuna yeni başladığım zamanlarda incelediğim oyunlardan birisi. Bu oyunu inceledikten sonra çok şaşırmıştım ve etkilenmiştim…
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Nc3 Bb4 4.e5 c5 5.Bd2 Ne7 6.Nb5 Bxd2+ 7.Qxd2 0–0 8.c3 b6 9.f4 Ba6 10.Nf3 Qd7 11.a4 Nbc6 12.b4 cxb4 13.cxb4 Bb7 14.Nd6 f5 15.a5 Nc8 16.Nxb7 Qxb7 17.a6 Qf7 18.Bb5 N8e7 19.0–0 h6 20.Rfc1 Rfc8 21.Rc2 Qe8
[(Siyah yeterince koruması olduğunu düşünerek vezirini açmaza yardıma getiriyor ancak adım adım zugzwanga doğru gidiyor)]
22.Rac1 Rab8 23.Qe3! [(öğretici fikir başlıyor..)]
23…Rc7 24.Rc3 Qd7 25.R1c2 Kf8 26.Qc1!
İşte Ve3 ün arkasındaki fikir ! c sokağında kale üçlemek ! tabiki en arkaya vezir gider ve 3.kale olur..açmaza baskı en yüksek noktada..
26…Rbc8 27.Ba4 b5 28.Bxb5 Ke8 29.Ba4 Kd8 30.h4!
Zugzwang !! Siyahın g ve h piyonları hariç kalan taşlarına bakınız; hiçbirisi oynayamıyor. c6 daki at hareket ettiği zaman d7 deki vezir düşüyor…h4 hamlesinden sonra ise siyahın g ve h piyonları da oynayacak ve hareketsiz hale gelecekler; sonrasında sadece siyah şah hamle yapınca c7 kalesini savunmayı bırakacak ve b5 ile c6daki at veya at kalkınca c7 deki kale düşecek..
1–0
(Analizler : Stockfish 9)
SÜHEL AYDINALP
2.KADEME SATRANÇ ANTRENÖRÜ
GSE SPOR SATRANÇ MERKEZİ, İzmir,Narlıdere,TÜRKİYE