Merhaba,
Satrançta bana göre en önemli taş olan piyonlardan biraz bahsetmek istiyorum.
Bugüne kadar incelediğim satranç maçlarında her konumda veya oyun içinde meydana gelen yeni pozisyonlarda sürekli olarak piyonun yer aldığını gördüm.
Zaten piyonların değişildiği veya azaldığı sayılı varyant var. Piyonlar her satranç sporcusu tarafından iyi bilinirki oyun sonlarında en önemli unsurdur çünkü vezire veya başka bir taşa terfi etmesi oyunları kazandırır.
Pek çok satranç maçını dikkatlice incelendiğimizde aslında, piyonların pozisyonları oluşturup oyunu yönlendirdiğini, savunma yaptığını, saldırı yaptığını, alan kazandığını vb görevler aldığını görürsünüz. Piyonların bu işlevini belki de ilk anlayan Philidor olmuştur ve piyonlar ile ilgili olarak ”Piyonlar satrancın ruhudur” demiştir.
Satranç maçları piyonların etrafında şekillenir. Bir azınlık, çoğunluk hücumu kavramı var; piyon fırtınası kavramı var vs. vs.
Çocuklarımıza satranç öğretirken 1 puan değerindeki ve en düşük değerdeki piyonları nasıl kullanabileceklerini gösterelim. Üstelik çocuklarımızın ellerindeki en düşük değerdeki bir malzemenin de yeri geldiğinde işe yarabileceğini görmesini sağlayalım.
Artık oyunu incelemeye başlayalım. 3.Dünya Satranç Şampiyonu Capablanca bize piyonları nasıl kullanabileceğimizi gösteren güzel bir konumsal oyun veriyor.
Valentin Marin,Llovet – Jose Raul,Capablanca [C46], 1929
1.e4 e5 2.Nf3 Nc6 3.Nc3 g6 4.Bb5 Bg7 5.0–0 Nge7 6.d3 0–0 7.Bc4 Na5 8.Bb3 Nxb3 9.axb3 d5
Tipik piyon hamlesi. Beyaz merkezde pasif kalınca siyah hemen kontrolü eline almak için harekete geçiyor. Artık siyah merkezdeki her olası durum için hazır durumda ve veziri ile beyaz filini de hızla oyuna alabilir. d5 hamlesi ayrıca taş gelişimine yardımcı oluyor. 10.h3 d4
Beyaz yine merkeze ilgisiz kalınca siyah piyon ilerler. Bu hamle ile siyah merkezde alan kazanmayı başardı. Burada şu bilgiyi de vermek faydalı olacaktır. Yukarıdaki konumda yapılan d4 hamlesi beyazın Fransız ve Caro-Kann savunmalarına karşı yaptığı e5 hamlesi ile aynıdır. e5 hamlesi de d4 gibi beyaza alan kazandıran bir hamle olmaktadır ayrıca dikkat edilirse d4 hamlesi beyazın elinden e3 ve c3 karelerini alıp bu karelere taş gelişimini engeller. Aynı şekilde e5 hamlesi de siyahın elinden d6 ve f6 karelerini alarak bu karelere taş gelişimini engeller.
11.Ne2 f5 [(Siyah merkezde alan kazandıktan sonra şimdi şah kanadında piyon ilerlemesi ile alanını arttırmak istiyor. Bu hamle kapalı merkez durumlarında uygulanan standart hamledir.)]
12.exf5 Nxf5 13.Ng3 Qd5 14.Ne4 Nd6 15.Qe2 b6 16.Nh2 Nxe4 17.Qxe4 Qxe4 18.dxe4 a5
[(Siyah bir dizi planlı taş gelişimi ve değişimi sonrası şimdi de vezir kanadında alan kazanmak ve ilerlemek istiyor. Bir sonraki hamle olan Fd7 ile siyah a4 sürerek daha da ilerlemek istiyor. Siyahın ilerleyen piyonları alan kazandırdığı gibi beyazın siyah renkli filini de oynamaz hale getirmek üzere. f4–b4 c3–e3 kareleri siyahın kontrolünde.)]
19.b4 Ba6 [(İyi bir tempo)]
20.Re1 axb4 21.f3 c5 22.Bd2 Bb5 23.Ng4 h5 24.Nf2 Kf7 25.Nd3 b3
[(Beyaz terkeder çünkü ilerleyip alan kazanan siyah piyon beyazın piyon yapısını bozuyor ve d3 teki atı savunmasız bırakıyor. Siyahın bc2 ve Fd3 tehdidi var. At c2 yi koruyarak kaçamıyor ve c2 düşüyor ardından da d3 ile korunmuş geçer kazancı sabitliyor.. Siyah piyonların 5.ve 6.yataya ulaşmaları, sahaya çok iyi yayılmaları sonucu siyah hem alan kazandı hem de beyazın filini oyun dışı bıraktı…)]
Bu oyunda ayrıca merkez kavramına ve pasif oynamanın önemine dikkat ediniz. 1 veya 2 pasif hamle tempo kaybına ve pozisyon olarak geriden gelmenize yol açar… İlave olarak piyon finallerine çalışılması hem oyun sonunda ilerleme sağlayacaktır hem de piyonları etkili kullanmayı hızla öğretecektir.
0–1
SÜHEL AYDINALP
2. KADEME SATRANÇ ANTRENÖRÜ
GSE SPOR SATRANÇ MERKEZİ, İzmir,Narlıdere,TÜRKİYE